Ποιο είναι το προφίλ του ντροπαλού έφηβου;

 Ο ντροπαλός έφηβος νιώθει άβολα έξω από το σπίτι. Πιστεύει πως κανένας δεν τον θέλει στη συντροφιά του και θεωρεί ότι είναι αδέξιος και βαρετός. Δεν αντέχει να τον κοιτάζουν έτσι, δεν είναι ικανός για τίποτα, τον κοροϊδεύουν πίσω από την πλάτη του, ενώ όλοι έχουν κορίτσι ή αγόρι εκτός από εκείνον ή εκείνη. Τα ντροπαλά παιδιά αισθάνονται ότι οι άλλοι είναι πάντα ισχυρότεροι, ικανότεροι και απειλητικοί.

Πως φέρεται ο ντροπαλός έφηβος;

• Ο ντροπαλός έφηβος «μαζεύεται» και σπάνια λέει τη γνώμη του σε μια ομάδα, εκτός αν αυτή του ζητη­θεί επίμονα.
• Συνήθως μιλά χαμηλόφωνα.
• Αποφεύγει συστηματικά χώρους με πολλά άτομα.
• Κάθε φορά που κάτι πηγαίνει στραβά, ρίχνει το φταίξιμο στον εαυτό του.
• Προτιμά τη μοναξιά και τις σχολικές εργασίες που δεν απαιτούν συνεργασία.
• Ντρέπεται για πάρα πολλά πράγματα, θίγεται με το παραμικρό και κατεβάζει αμέσως το βλέμμα.
• Θυμώνει σπάνια, αλλά τα ξεσπάσματά του είναι έντονα.
• Παρότι ίσως θέλει, ωστόσο δεν αποφασίζει να συμ­μετέχει σε ομαδικά ή και ατομικά αθλήματα, σε χορούς, εκδηλώσεις κ.λπ.
• Περνάει πολλές ώρες με ατομικές ασχολίες, όπως στον υπολογιστή ή στα βιντεοπαιχνίδια.
• Συχνά παρουσιάζει σχολική αποτυχία ενώ έχει υψη­λές ή ανώτερες νοητικές ικανότητες. Αφιερώνει υπερβολικό χρόνο για να αντιγράψει τα μαθήματα, να υπογραμμίσει, να παρουσιάσει μια εργασία κ.λπ. Στα διαγωνίσματα έχει το φόβο της λευκής κόλλας ή φοβάται ότι δε θα θυμάται τίποτε.

Όταν αυτά τα συμπτώματα υπάρχουν σε υπερβολικό βαθμό, μιλάμε για αληθινή «κοινωνική φοβία» που απαιτεί βοήθεια από ειδικό. Πολύ συχνά αυτή η ντροπαλότητα επιμένει στην εφηβεία και μετά φαίνεται να υποχωρεί σταδιακά με την είσοδο στην επαγγελματική δραστηριότητα.

Τι σας συμβουλεύω

• Προσπαθήστε να καταλάβετε τι το κάνει τόσο ντρο­παλό. Διερευνήστε μήπως φταίνε και κάποιες μεγά­λες αλλαγές στην οικογένεια (διαζύγιο, θάνατος, μετοίκηση).
• Προσαρμόστε τις απαιτήσεις σας στα πραγματικά μέτρα του παιδιού σας.
• Αν είστε ντροπαλοί οι ίδιοι, αποτελείτε πρότυπο για το παιδί σας. Σίγουρα είναι δύσκολο να αλλάξετε, αλλά μπορείτε σε αυτή την περίπτωση να κάνετε μερικά εύκολα βήματα, όπως λ.χ. να συναντάτε συχνότερα τους πολύ κοντινούς σας φίλους, να μιλάτε γι’ αυτούς κ.λπ. Έτσι θα δώσετε στο παιδί το «μήνυμα» ότι δεν προκαλούν στρες όλες οι κοινωνικές σχέσεις, αλλά ότι απεναντίας κάποιες προσφέρουν χαρά και χαλάρωση.
• Ενθαρρύνετέ το να σας μιλάει για την καθημερινό- τητά του και τις εμπειρίες του, αλλά κυρίως για το πώς νιώθει για όσα περιγράφει. Κάντε εσείς την αρχή λέγοντας δικά σας πράγματα.
• Βοηθήστε το παιδί να μη βλέπει κάθε αρνητικό σχό­λιο ως απόρριψή του.
• Δώστε στο παιδί να καταλάβει ότι εσείς θα είστε πάντα στο πλευρό του.
• Βεβαιώστε το ότι είναι ικανό και από μόνο του να τα βγάλει πέρα με όλους αυτούς που υπολογίζει «ως ανώτερους». Αναφέρετέ του περιπτώσεις στις οποί­ες κατάφερε πολύ σημαντικά πράγματα.

• Τονώνετε όσο μπορείτε περισσότερο την αυτοπε­ποίθησή του σε τομείς στους οποίους όντως έχει αρκετά καλή επίδοση.
• Βοηθήστε το να δει την ανάλαφρη όψη της ζωής με το δικό σας παράδειγμα.
• Βρείτε χώρους στους οποίους το παιδί σας θα είναι χρήσιμο και αποδεκτό, ανεξάρτητα από την επίδοσή του. Αν πάει σε ένα εθελοντικό πρόγραμμα, όλοι θα το καλωσορίσουν.
• Προσπαθήστε να βρείτε αθλητικές, ομαδικές δρα­στηριότητες που του αρέσουν πολύ και στις οποίες όμως είστε βέβαιοι πως θα έχει καλή επίδοση.
• Αν αποφεύγει όλη την παρέα του, προτρέψτε το να βγαίνει με τους φίλους ή τις φίλες του μεμονωμένα. Θα αντιμετωπίσει πιο εύκολα τον καθένα χωριστά.
• Αν το προβληματίζει γενικά το να μιλάει δημοσίως στην τάξη και δε θέλει να σηκώνει ποτέ το χέρι του, ζητήστε του να προσπαθήσει να σηκώνει το χέρι μόνο σε ένα μάθημα – να διαλέξει εκείνο στο οποίο έχει την καλύτερη επίδοση. Έτσι θα πάρει θάρρος.
• Ζητήστε του να καλεί φίλους στο σπίτι.
• Αποφύγετε να αναμειχθείτε στην παρέα ζητώντας από τα άλλα παιδιά να «μην πειράζουν» το δικό σας, γιατί θα απομονώσουν ακόμα περισσότερο το γιο ή την κόρη σας.
• Ζητήστε βοήθεια από ειδικό.

Πότε είναι ανησυχητικό

Συχνά ο έφηβος φτάνει στο σημείο εξαιτίας της μεγά­λης συστολής του να:

• Aκυρώνει διάφορες συναντήσεις την τελευταία στιγμή.
• Δείχνει τρομερά αγχωμένος και αναστατωμένος όταν βρίσκεται με άλλους αναγκαστικά.
• Αποφεύγει δραστηριότητες που κατά τα άλλα του είναι πολΰ ευχάριστες επειδή θα υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι.
• Δείχνει παθητικότητα, απαισιοδοξία και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
• Μην έχει φίλους.
• Παρουσιάζει μεγάλη κάμψη στις σχολικές επιδόσεις.
• Περνάει όλη τη μέρα του στον υπολογιστή ή με κάποιο βιντεοπαιχνίδι.
• Αρχίζει να «γραπώνεται» σε διάφορες περιθωρια­κές ομάδες επειδή εκεί είναι αποδεκτός.
• Σας επισημαίνουν την «υπερβολική εσωστρέφειά του» καθηγητές, συγγενείς και άλλοι άνθρωποι που ξέρουν το παιδί σας και νοιάζονται γι’ αυτό.

Τότε είναι απαραίτητο να αναζητήσετε επαγγελμα­τική βοήθεια.

Συρραφή – επιμέλεια : Ελένη Παπαμικρουλέα , Ψυχοθεραπεύτρια, Θεραπεύτρια Οικογένειας – Ζεύγους, Κλινική Κοινωνική Λειτουργός MSc , Εμψυχώτρια Ομάδων

 Πηγή –Βιβλιογραφία :

Καππάτου Α. (2007). Εφηβεία. Εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί Α.Ε.Ε.