Εφηβεία. Ποιος είμαι και τι αξίζω;

Ποιος είμαι και τι αξίζω; Είναι ένα βασικό ερώτημα που απασχολεί τον έφηβο. Η εδραίωση της ταυτότητας και η εκτίμηση που τρέφει γι’αυτήν είναι η βασικότερη διανοητική και συναισθηματική διαδικασία στην εφηβεία.

Εκτός λοιπόν από τις σωματικές μεταμορφώσεις, η αλλαγή είναι επίσης ψυχολογική. Από τη μια μεριά, ο έφηβος απολαμβάνει την ασφάλεια του γονεικού σύμπαντος – προστασία, στοργή και εκπαίδευση , που αυτό του παρέχει – και από την άλλη νιώθει την ανάγκη να απομακρυνθεί. Παλεύει με τις επιθυμίες του τα ιδεώδη, τα μοντέλα ταυτοποίησης, τα ενδιαφέροντα της παιδικής ηλικίας. Ερευνά νέες πηγές ενδιαφέροντος και ικανοποίησης. Η διαμόρφωση της ταυτότητας και η αναγνώριση της από τον ίδιο και τους άλλους συνθέτουν ένα μαγικό παιχνίδι της εφηβείας. Για κάποιον νέο, το να εδραιώσει την ταυτότητα του σημαίνει να ανακαλύψει τι του αρέσει, τι επιθυμεί, τι αντιμετωπίζει συναισθηματικά και επαγγελματικά, δηλαδή τι περιμένει από τη ζωή.

Η περίφημη «ταυτότητα» μπορούμε να πούμε ότι αποτελείται από τα εξής:

• Τον τρόπο που αντιλαμβάνεται ο έφηβος τον εαυτό του. Περιλαμβάνει όσα χαρακτηριστικά αποδίδει ο ίδιος στον εαυτό του αυτή τη στιγμή ή προβλέπει ως πιθανά ή δυνατά για το άμεσο ή μακρινό μέλλον.
• Την εκτίμηση που τρέφει ο έφηβος για τον εαυτό του έτσι όπως τον αντιλαμβάνεται ο ίδιος-δηλαδή την αυτοεκτίμηση του, η οποία δείχνει πόσο αισθάνεται ότι αξίζει ή κατά πόσο εγκρίνει τον εαυτό του. Η αυτοεκτίμηση είναι επαρκής όταν κάποιος ναι μεν βλέπει τα επιμέρους μειονεκτήματα του, αλλά καταλήγει ότι τα θετικά χαρακτηριστικά υπερισχύουν των αρνητικών.

Η αυτοεκτίμηση που αισθάνεται ο έφηβος είναι καίρια για την υπόλοιπη πορεία του στη ζωή. Μπορεί να επηρεάζεται σημαντικά από τα επιμέρους – λ.χ. την εξωτερική του εμφάνιση ή την καλή επίδοση του σε ένα άθλημα κ.λ.π. Τα σχόλια των άλλων για την εμφάνιση του μπορεί να ενσωματωθούν στη δική του αυτοαντίληψη και να αισθάνεται για το άτομο του αυτό που ουσιαστικά πιστεύουν οι άλλοι για εκείνον. Η μεγάλη σημασία της εμφάνισης-φυσικής και μη- κάνει τον έφηβο να δίνει μεγάλη σημασία στα ρούχα, στα παπούτσια, στο τατουάζ, στο να «δείξει» ότι καπνίζει, στο να «δείξει» τι μουσική ακούει, στο να «δείξει» δυνατός και τολμηρός κ.λ.π.

Όλα αυτά έχουν ως φυσική συνέπεια πολλοί έφηβοι να δείχνουν αστάθεια και να αλλάζουν διαρκώς κάτι στην εμφάνιση ή γενικά στις προτιμήσεις τους. Καθώς δηλαδή ψάχνουν την ταυτότητα τους, είναι φυσικό να πειραματίζονται σε πολλούς τομείς. Αυτό δεν αφορά μόνο ότι αισθάνονται. Η κυκλοθυμία και η αστάθεια τους είναι φυσική συνέπεια της αναζήτησης τους.

Συρραφή – επιμέλεια : Ελένη Παπαμικρουλέα , Ψυχοθεραπεύτρια, Θεραπεύτρια Οικογένειας – Ζεύγους, Κλινική Κοινωνική Λειτουργός MSc , Εμψυχώτρια Ομάδων

Πηγή –Βιβλιογραφία :

Καππάτου Α. (2007). Εφηβεία. Εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί Α.Ε.Ε.