Οι περισσότεροι από εμάς έχουν αναρωτηθεί και κάποιοι συνεχίζουν να αναρωτιούνται ακόμα και όταν θεωρούν πως έχουν καταλήξει στην επιλογή του συντρόφου τους. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις αυτών των ανθρώπων που αν και ηλικιωμένοι ακόμα προβληματίζονται  εάν η επιλογή του/της  συζύγου ήταν η σωστή ή με ποια κριτήρια έκαναν τη συγκεκριμένη  επιλογή.

Γνωριζόμαστε με χίλιους δυο διαφορετικούς τρόπους: στο σχολείο, μέσω φίλων ή συγγενών, στο μπαρ, στη δουλειά, από αγγελία στις εφημερίδες ή μ’ ένα ραντεβού μέσω social , με τη βοήθεια ” ενός επαγγελματία προξενητή” ή, όταν βγάζουμε βόλτα το σκύλο, ή ακόμη όταν κάνουμε τα ψώνια του σπιτιού. Και πάντα κατά τύχη ωστόσο οι πιθανότητες δεν είναι τυχαίες.

Ιδιαίτερα όταν είμαστε νέοι, όλοι μας ψάχνουμε εντατικά, ριψοκινδυνεύουμε πολλά καθώς ελπίζουμε να βρούμε το ξεχωριστό άτομο που θα μας δώσει αυτό το κάτι που λείπει απ’ τη ζωή μας. Ας το πούμε βιολογική επιταγή να παράγουμε άλλη μια γενιά ή διαπροσωπική έλξη ή επιλογή συντρόφου. Ή ας πούμε αγάπη, ή μαγεία. Ας το πούμε λαχτάρα της ίδιας της ζωής. Όπως και αν το ονομάσουμε, μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η διαδικασία της επιλογής ενός συντρόφου είναι τόσο σύνθετη που μας σαστίζει και κανείς δεν την καταλαβαίνει εντελώς. Κανείς. Αλλά μπορούμε ν’ αποτολμήσουμε μια εικασία που έχει μελετηθεί για μερικές απ’ τις δυνάμεις που εμπλέκονται στην απόφαση να παντρευτούμε. Όσο εσφαλμένες κι αν φαίνεται πως είναι αυτές οι αποφάσεις, πιστεύω πως αντιπροσωπεύουν μια εξαιρετικά δημιουργική, ασύνειδη προσπάθεια όχι μόνο στο να λύσουμε μερικά απ’ τα πιο δύσκολα προβλήματά μας, αλλά και να εκπληρώσουμε τις δυνατότητες που έχουμε ως άνθρωποι.

Οι περισσότεροι αρχίζουμε να επιλέγουμε ένα σύζυγο όταν είμαστε γύρω στα είκοσι ή μετά το πέρας των σπουδών μας λίγο αργότερα. Αυτή είναι η εποχή που διασχίζουμε εκείνο το ύπουλο, αγωνιώδες πέρασμα, ανάμεσα στο λιμάνι που είναι το σπίτι μας και στην ανοικτή θάλασσα: βγαίνουμε προς τα έξω, πηγαίνουμε μακριά, αρχίζουμε να προσπαθούμε να επιτύχουμε στο πελώριο χαώδες “Έξω”. Παρόλο που προσπαθούμε σκληρά για να προσποιηθούμε το αντίθετο, είμαστε όλοι τρομοκρατημένοι που θ’ αντιμετωπίσουμε τον κόσμο έξω απ’ την οικογένεια. Και δεν έχουμε ιδέα πώς ν’ αντιμετωπίσουμε μια σκληρή κι ανταγωνιστική κοινωνία. Ωστόσο, όσο κι αν φαινόμαστε γενναίοι, η επιλογή συζύγου γίνεται μ’ αυτό το φόντο του υπαρξιακού τρόμου. Δεν ελκόμαστε απλώς ο ένας από τον άλλο. Χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο, συχνά πάρα πολύ.

Πως επιλέγουμε συνήθως το σύντροφο μας;

• Με διανοητικό και ορθολογικό τρόπο

Η αποφασιστική λέξη είναι η «ιδέα» και είναι ο γάμος ο οποίος έγινε μ’ ένα διανοητικό και ορθολογικό τρόπο. Είναι εκπληκτικός ο αριθμός των ανθρώπων που παντρεύονται μ’ αυτό τον ορθολογικό, χωρίς κανένα πάθος, τρόπο. Είναι μαζί πολύ καιρό. Οι οικογένειές τους συμπαθιούνται. Όλοι πιστεύουν πως είναι το ιδεώδες ζευγάρι. Η συγκάτοικός της παντρεύεται κι εκείνη ανησυχεί μήπως δεν την ξαναζητήσει κανείς σε γάμο. Ο χρόνος, ο τόπος, οι περιστάσεις φαίνονται να είναι τα κατάλληλα. Λογικά, όλα ταιριάζουν. Αυτές οι αποφάσεις, που τις αποκαλούμε “υποκαθορισμένες επιλογές”, γίνονται συνήθως από προσεκτικούς και συγκρατημένους ανθρώπους που δεν έχουν εμπιστοσύνη στο συναίσθημα. Ο ένας τους, ή και οι δύο, μπορεί να έχουν ανατραφεί σε ψυχρές, ορθολογικές οικογένειες. Ή, μπορεί να έχουν ανατραφεί σε ταραχώδεις, καταστρεπτικές από συναισθηματική άποψη οικογένειες. Όποια κι αν είναι η καταγωγή της απόφασης και οι δύο έχουν δεσμευτεί να ζήσουν λογικά.  Αυτός ο τρόπος δεν είναι κατ’ ανάγκη ένας κακός τρόπος να παντρευτεί κανείς -κανένα είδος απόφασης που οδηγεί στο γάμο δεν εγγυάται έναν ευτυχισμένο γάμο- αλλά όταν δουλεύει κανείς με τέτοια ζευγάρια, συχνά εύχεται να υπήρχε λίγο από εκείνο το πάθος που προκαλεί μπελάδες και στο οποίο μπλέκονται πολλά άλλα ζευγάρια. Αυτά τα λογικά ζευγάρια καταλαβαίνουν με τον καιρό πως προσπαθώντας να κάνουν το σωστό, στον πανικό τους μήπως παραπατήσουν, έχουν χάσει κάτι. Αρκετά συχνά, ψάχνουν γι’ αυτό το κάτι σε άλλες σχέσεις.

• Με υπερβολικό συναίσθημα και συναισθηματική σύγχυση

Ένα άλλο είδος επιλογής περιέχει υπερβολικό συναίσθημα. Ένας γάμος που έγινε σε μια συναισθηματική θύελλα, διαμάχη και αρκετά βιαστικά . Η πηγή του στρες είναι κάποια οικογενειακή κρίση. Δεν γίνεται δηλαδή η επιλογή του/της  συντρόφου μ’ έναν ανεξάρτητο τρόπο, αλλά υπάρχει επηρεασμός από διάφορες οικογενειακές καταστάσεις στις οποίες το άτομο αναζητά να ξεφύγει.

• Με αγάπη

Υπάρχει κι ένα άλλο είδος επιλογής, κάτι που γίνεται με πολύ συναίσθημα, αλλά δεν καθοδηγείται από κάποια κριτήρια. Γιατί να μην το ονομάσουμε αγάπη; Αν ήθελε κανείς έναν όρο περισσότερο τεχνικό, θα μπορούσε να ονομάσει αυτή την εκδοχή ολοκληρωμένη επιλογή. Παρότι ένα ευρύ φάσμα εμπειριών -απ’ τον πιο ειλικρινή πόθο μέχρι την πιο ταπεινή παιδική ανάγκη- ονομάζονται «αγάπη», είναι σαφές πως αυτό το είδος επιλογής ικανοποιεί πολύ περισσότερες απ’ αυτές τις πρωτόγονες ανάγκες. Αυτή η εμπειρία που έχει κανείς μία ή δύο φορές στη ζωή του πρέπει να περιλαμβάνει εξαιρετικά ανάμεικτο περιεχόμενο -λίγη απόγνωση, λίγη σεξουαλική πείνα, λίγος υπολογισμός- αλλά περιέχει επίσης και κάτι τόσο πολυσύνθετο που μας αφήνει άναυδους. Δεν υποκρίνομαι πως το καταλαβαίνω εντελώς. Αλλά πιστεύω σ’ αυτή την έμφυτη σοφία του, στη δημιουργικότητά του, στην κατάφασή του για τη ζωή. Ίσως είναι η λαχτάρα της ζωής όχι μόνο να διαιωνίσει τον εαυτό της, αλλά και να τον βελτιώσει.

Ποια είναι η φύση του δεσμού, του κρίκου, της χημικής ένωσης, της σύνδεσης ανάμεσα σε δύο ανθρώπους;

Αυτές οι χιλιοειπωμένες μεταφορές θέτουν το ζήτημα του βάθους και της δέσμευσης στο γάμο. Απ’ αυτά τα φυσικά σύμβολα που χαρακτηρίζουν τη σύνδεση σε μια σχέση, εκείνο που μ’ αρέσει καλύτερα είναι η χημική ένωση. Αυτές οι λέξεις σημαίνουν τη σύνδεση των ατόμων, τη σύνδεση αόρατων δομών για ν’ αποτελέσουν ένα τρίτο πράγμα, μια νέα οντότητα.

Μας ελκύει κάποιος που είναι σαν εμάς, ή διαφορετικός από εμάς;

Αν, όπως είναι πιθανό, το ταίρι μας κατέχει ένα σύνθετο συνδυασμό από ομοιότητες και διαφορές σε σχέση με τον εαυτό μας, υπάρχει άραγε κάποια τάξη σ’ αυτό το μείγμα; Σαν ένα γενικό οδηγό, θα είναι δύσκολο να βρούμε μια πιο ταιριαστή διατύπωση από εκείνη που πρότεινε ο συγγραφέας του δέκατου ένατου αιώνα Ο.Σ. Φάουλερ, ο οποίος συμβούλευε:

Όπου και στο βαθμό που είστε αυτό που πρέπει να είστε, να παντρευτείτε κάποιον σαν εσάς. Αλλά όπου και στο βαθμό που έχετε οποιεσδήποτε έντονες υπερβολές ή ελαττώματα, να παντρευτείτε εκείνον που δεν μοιάζει μ’ εσάς σ’ αυτές τις ενοχλητικές λεπτομέρειες.

Πραγματικά, όλοι αναζητάμε κάποιον που θα μας βοηθήσει να αισθανθούμε από ψυχολογική άποψη «πλήρεις». Και ο καλύτερος κανόνας που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε είναι ότι πρέπει να παντρευτούμε κάποιον στον οποίο βλέπουμε μια ομοιότητα με τις πλευρές εκείνες που μας βολεύουν και τις εκτιμούμε και ο οποίος θεωρούμε ότι έχει τη δυνατότητα να συμπληρώνει τις ελλείψεις μας.

 

Συρραφή – επιμέλεια : Ελένη Παπαμικρουλέα , Ψυχοθεραπεύτρια, Θεραπεύτρια Οικογένειας – Ζεύγους, Κλινική Κοινωνική Λειτουργός MSc , Εμψυχώτρια Ομάδων

Πηγή –Βιβλιογραφία :

Augustus Y.Napier, Ph. D.(1997).  Το ζευγάρι ο εύθραστος δεσμός. Εκδόσεις Ελληνικά γράμματα