Συνεργασία και παιδική ηλικία

Συνεργάζομαι , συμμετέχω, συμβάλλω

Όταν λέμε ότι συνεργαζόμαστε ή οτιδήποτε σχετικό εννοούμε ότι δουλεύουμε όλοι μαζί, ότι αγωνιζόμαστε για τον ίδιο σκοπό, προχωράμε μαζί, συμμετέχουμε μαζί με άλλους για να πετύχουμε έναν κοινό στόχο.

Προϋπόθεση για αυτήν την αξία είναι να συμπαθούμε τον άλλον, αφού είναι σαφές πως ένα άτομο συνεργάζεται με τα υπόλοιπα όταν υπάρχει ανάμεσά τους μια καλή σχέση. Όταν δεν υφίσταται κάτι τέτοιο, μιλάμε για απλή βοήθεια.

Η βοήθεια είναι μονόδρομος: κάποιος βοηθάει και κάποιος άλλος βοηθιέται.

Η συνεργασία είναι πάντα αμφίδρομη: εγώ βοηθάω τους άλλους και οι άλλοι βοηθούν εμένα.

Δηλαδή βοηθάμε ο ένας τον άλλον εξίσου.

Με λίγα λόγια, εγώ κάνω καλό στους άλλους και οι άλλοι κάνουν καλό σε μένα. Έτσι είμαστε όλοι κερδισμένοι!

 Η συνεργασία είναι εύκολη και δύσκολη συγχρόνως.

Από πολύ μικρά, τα παιδιά μας αρχίζουν να συνεργάζονται στο σπίτι,, στον παιδικό σταθμό και στο νηπιαγωγείο, απ’ τη στιγμή που αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να μοιραστούν πράγματα για να περάσουν από το στάδιο του « παίζω πλάι στον άλλον στο στάδιο παίζω με τον άλλον».

Ωστόσο, οι προσπάθειες των γονιών και των εκπαιδευτικών είναι πολύ βασικές για να αναπτυχθεί σωστά αυτή η συνήθεια, μιας και η διαδικασία για την εκμάθηση της συνεργασίας είναι μεγάλη και επίπονη: απ’ τη μια ο άνθρωπος έχει την έμφυτη τάση να κοινωνικοποιείται,  αλλά από την άλλη τείνει να βγάζει συχνά προς τα έξω έναν μοναχικό και εγωκεντρικό εαυτό, αφού εγωισμός είναι μία πτυχή της ανθρώπινης φύσης.

Γι’ αυτό τόσο εμείς όσο και εκείνοι τους οποίους εκπαιδεύουμε παραπαίουν (και παραπαίουμε) ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πόλους την « κοινωνικότητα» και τον «εγωισμό». ‘Όπως και να’ χει έχουν και οι δύο λόγο ύπαρξης:

• Έχουμε ανάγκη τους άλλους για να επιβιώσουμε (κοινωνικότητα). Από τη στιγμή που γεννιόμαστε, χρειαζόμαστε έναν δεσμό, έστω και αδύναμο, που να μας ενώνει με τον ανθρώπινο πολιτισμό και να μας μεταδίδει τα κληροδοτήματα των χιλιάδων χρόνων ζωής της ανθρωπότητας. Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα και χωρίς το φόβο να κάνουμε λάθος, ότι «γινόμαστε ανθρώπινοι χάρη στη μίμηση».
• Έχουμε ανάγκη τον «εγωισμό» για να επιβιώσουμε μέσα στην κοινωνία (εγωισμός). Ο  εγωισμός με την καλή έννοια σημαίνει φροντίδα και επαρκή προστασία του εαυτού μας, έτσι ώστε να μην είμαστε στο έλεος κανενός. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η αγάπη απέναντι στους άλλους πηγάζει από τον ίδιο μας τον εαυτό. Η πράξη της συνεργασίας σημαίνει ότι παραδεχόμαστε τη δική μας ατομικότητα και αυτή των άλλων έτσι ώστε μετά να επικοινωνήσουμε μαζί τους, να τους επηρεάσουμε και να τους αφήσουμε να μας επηρεάσουν να τους βοηθήσουμε και να τους αφήσουμε να μας βοηθήσουν.

Σε κάθε περίπτωση, πάντα πρέπει να χαιρόμαστε με τα δείγματα συνεργασίας των παιδιών μας και να στηρίζουμε με την επιδοκιμασία και την έμπρακτη βοήθεια μας αυτές τις πρωτοβουλίες τους, ακόμα κι αν είναι ασήμαντες και δεν αποτελούν εξαιρέσεις μιας εγωιστικής συμπεριφοράς

Συνεργάζομαι σημαίνει δουλεύω μαζί με άλλους

Μερικές παρατηρήσεις σχετικά με την αξία της συνεργασίας

• Δεν πρέπει να απαιτούμε από τα παιδιά μας μεγαλύτερο βαθμό συνεργασίας από αυτόν που απαιτούμε από τον εαυτό μας. Στο κάτω-κάτω, πολύ φυσικά εκείνα είναι πιο ανώριμα, κι επομένως πιο εγωκεντρικά και πιο αφελή από μας.
• Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πάψουμε να ζητάμε τα παιδιά μας να είναι πρόθυμα να συνεργαστούν. Σημαίνει ότι οφείλουμε να καταλάβουμε τα όριά τους (συγκρίνοντας τα απλώς με τα δικά μας).
• Η διαδικασία που θα ακολουθήσουμε είναι η εξής: ζητάμε συνεργασία, κατανοούμε τον εγωισμό τους… και μετά ζητάμε και πάλι τη συνεργασία τους. Δηλαδή, πρέπει να ζητήσουμε 100, να χαρούμε αν μας δώσουν 20, αλλά να ξανασυζητήσουμε 100.
• Ο καλύτερος τρόπος για να τους διδάξουμε την αξία της συνεργασίας, είναι να συνεργαστούμε μαζί τους. Τα παιδιά δεν ζητάνε τη συμβουλή μας μόνο με τα λόγια. Οι σιωπές τους, οι χειρονομίες τους, η παρουσία τους και μόνο, μπορεί να είναι μία πρόσκληση για να δουλέψουμε μαζί. Με τη συνεργασία μαθαίνουμε να συνεργαζόμαστε. Αν ιδρώσουμε μαζί, ο κόπος θα είναι πιο ανώδυνος και πιο υποφερτός- και , επιπλέον, θα μας φέρει χαρά.

Τα μέλη της ανθρώπινης Φυλής έχουν ανάγκη την κοινωνία

Σωσίβιο ή ομάδα; Εγωισμός ή συνεργασία;

Με τη δική μας καθοδήγηση και, καμιά φορά, με τα λόγια μας, πρέπει να δείξουμε στα παιδιά μας, ότι δεν πρέπει να βλέπουν τους άλλους σαν τα «σωσίβια τους», αλλά σαν την «ομάδα» τους,  επειδή:

ΜΕ ΤΟ ΣΩΣΙΒΙΟ..

• Ωφελούμαι προσωπικά από αυτό.
• Αν το έχω εγώ δεν μπορεί να το έχει ο άλλος.
• το απαιτώ από τους άλλους.
• Όταν το έχω, δεν χρειάζομαι πλέον τους άλλους.
• Είμαι αρχηγός.
• Αν δεν μου το δώσουν, κατηγορώ αποκλειστικά τους άλλους.
• Μπορώ να σωθώ ακόμα και αν χαθούν όλοι οι άλλοι.
• Ακόμα και αν το έχω μπορεί να μείνω μόνος στη μέση του ωκεανού.
• Ποτέ δεν θα με βοηθήσει να κολυμπήσω, ούτε θα μου δώσει κουράγιο να το κάνω.
• Το καλό του είναι ότι ποτέ δεν θα αναγκαστώ να τους στερηθώ.
• Το κοινό που έχει με την ομάδα είναι ότι είναι απαραίτητο.

ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ..

• Δουλεύω για το καλό όλων.
• Όσο περισσότερα έχω εγώ, τόσα περισσότερα έχει και η ομάδα.
• ‘Έχουμε όλοι ανάγκη ο ένας τον άλλον.
• Δεν μπορώ να κάνω χωρίς τα άλλα μέλη της ομάδας μου.
• Είναι πιθανόν να διευθύνει ένας άλλος στην ομάδα.
• Αν δεν πετύχουμε, είναι πολύ δύσκολο να κατηγορηθεί ένας μόνο.
• Δεν κερδίζω ούτε χάνω μόνος μου. Κερδίζουμε και χάνουμε όλοι μαζί.
• Δεν θα μείνω ποτέ μόνος, πάντα θα έχω την ομάδα στο πλευρό μου.
• Θα με βοηθήσουν σε δύσκολες στιγμές και θα με εμψυχώσουν.
• Το κακό της είναι ότι μπορεί κάποια μέρα να θελήσω να τη στερηθώ.
• Το κοινό που έχει με το σωσίβιο είναι ότι….είναι απαραίτητη!

Ζητάμε συνεργασία και κατανοούμε τον εγωισμό

Παραμύθια για την συνεργασία:

• Τα παιδιά του γεωργού (Αίσωπος)
• Το λιοντάρι και το ποντίκι που του χρωστούσε ευγνωμοσύνη (Αίσωπος)

Διάσημα λόγια

• Αλίμονο σε αυτόν που μένει μόνος! (Αρχαίο γνωμικό).
• Με την Ομόνοια, τα μικρά πράγματα αποκτούν μεγαλύτερη αξία. Με τη διχόνοια, χάνονται τα σημαντικά. (Σαλλούστιος, Ρωμαίος ιστορικός)
• Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ζώο .(Βαρούχ ντε Σπινόζα, Ολλανδός φιλόσοφος).
• Ο καθένας μας είναι ένα νησί και όλοι είμαστε μέρη της Ηπείρου.( Τζον Ντόν Άγγλος ποιητής).

Συρραφή – επιμέλεια : Ελένη Παπαμικρουλέα , Ψυχοθεραπεύτρια, Θεραπεύτρια Οικογένειας – Ζεύγους, Κλινική Κοινωνική Λειτουργός MSc , Εμψυχώτρια Ομάδων

Πηγή –Βιβλιογραφία :

Εστέβε Πουχόλ Ι Πονς, Ινές Λουθ Γκονθάλεθ. (2003). Μάθετε στα παιδιά σας 20 αξίες της ζωής. Εκδόσεις «ΑΓΚΥΡΑ»