Πώς να μιλήσω στο παιδί μου για την υιοθεσία;

Η υιοθεσία αποτελεί από τα αρχαία χρόνια έναν τρόπο πλήρους ένταξης ενός παιδιού σε μια οικογένεια που δεν είναι η βιολογική του. Η υιοθεσία θα πρέπει να γίνεται αντιληπτή ως η ευτυχής σύμπτωση της επιθυμίας ενός άτεκνου ζευγαριού να αποκτήσει παιδί, με την πραγματική ανάγκη ενός παιδιού να αποκτήσει ένα νέο και σταθερό οικογενειακό περιβάλλον.

Ένα ζήτημα που αναφύεται από την περίοδο της προετοιμασίας της υιοθεσίας και που αντιμετωπίζουν οι γονείς και στη συνέχεια της ανάπτυξης του παιδιού είναι το πως θα μιλήσουν στο παιδί τους για την υιοθεσία. Πολλοί θετοί γονείς βιώνουν έντονη δυσκολία να μιλήσουν γι΄αυτό από φόβο μήπως τα χάσουν. Όμως κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί αν ενημερώσουν το παιδί. Αντίθετα η ενημέρωση και οι πληροφορίες αυτές είναι απαραίτητες για να μπορέσουν τα παιδιά να ολοκληρώσουν την αίσθηση του εαυτού τους και την ταυτότητά τους. Τα παιδιά που δεν λαμβάνουν τέτοιους είδους πληροφορίες μπορεί να βιώσουν την έλλειψη αυτή ως αποστέρηση και να εμφανίσουν άγχος και αμηχανία. Όμως ακόμα και αν όλα τα παραπάνω είναι γνωστά στο ζευγάρι που αποφασίζει να υιοθετήσει, το γεγονός ότι γνωρίζουν κάποια στιγμή θα έρθουν αντιμέτωποι με αυτό είναι κάτι που φαντάζει τρομακτικό ίσως και καταστροφικό για τους ίδιους και τη σχέση τους με το παιδί τους.

Τα ερωτήματα που τους απασχολούν είναι πολλά:

• Ποιος πρέπει να ενημερώσει το παιδί ότι έχει υιοθετηθεί και πότε είναι η κατάλληλη στιγμή ;

Οι μόνοι που είναι κατάλληλοι γι’ αυτό είναι οι θετοί γονείς. Η ενημέρωση πρέπει να γίνεται όσον το δυνατόν νωρίτερα, έτσι ώστε,  το ότι έχουν υιοθετηθεί, να αποτελέσει μέρος της συνείδησής του από πολύ μικρή ηλικία.

• Με τι τρόπο θα πρέπει να το μάθει;

Οι γονείς θα πρέπει με απλά λόγια να διηγούνται, σταδιακά, στο παιδί την ιστορία του και να είναι ανοιχτοί στις ερωτήσεις του, συζητώντας μαζί του με φυσικό τρόπο. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν πληροφορίες για το ιστορικό της βιολογικής του οικογένειας και να τις μεταφέρουν στο παιδί ειδικά στην περίπτωση που το ίδιο διεκδικεί, κυρίως κατά την εφηβεία, να τις λάβει. Πρόκειται για ανάγκη όλων των εφήβων, υιοθετημένων ή μη, να τοποθετήσουν τον εαυτό τους σε σχέση με τα σημαντικά γι αυτούς πρόσωπα.

• Τι μπορεί να γίνει αν αποφεύγουμε να του μιλήσουμε γι αυτό;

Το γεγονός της υιοθεσίας κινδυνεύει να μετατραπεί σε οικογενειακό μυστικό, φορτισμένο με αισθήματα ντροπής και ενοχής, επηρεάζοντας αρνητικά τη σχέση γονέων – παιδιού. Αν το μυστικό αυτό αποκαλυφθεί από κάποιο τρίτο πρόσωπο στο παιδί οι συνέπειες του θα είναι δραματικές για την εμπιστοσύνη του παιδιού για τους γονείς του.

• Πως μπορεί να νιώσουν τα παιδιά και τι ερωτήματα μπορεί να έχουν όταν τα ενημερώσουμε;

Σημαντικά ερωτήματα που μπορεί να τα απασχολούν είναι: ποιοι είναι οι φυσικοί τους γονείς; Γιατί τα έδωσαν; Γιατί με εγκατέλειψαν; Αυτά τα ερωτήματα συνοδεύονται από έντονες ενοχές καθώς το παιδί μπορεί να φαντάζεται ότι μπορεί να φταίει το ίδιο γι΄αυτήν την απόρριψη. Συνεπώς θα πρέπει οι γονείς να απαντήσουν στα ερωτήματα αυτά με ιδιαίτερη προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού τους και διασφαλίζοντας την αξιοπρέπεια των βιολογικών γονιών στα μάτια του παιδιού.

Οι γονείς πρέπει να παραμείνουν εσωτερικά ανεπηρέαστοι από το γεγονός ότι το παιδί ίσως χρησιμοποιεί αυτήν την πληροφορία στις καθημερινές τους συγκρούσεις και να διεκδικούν δυναμικά την πατρότητα ή τη μητρότητα. Κατά την εφηβεία που αυτό ίσως συμβαίνει συχνότερα είναι σημαντικό να μην το εκλάβουν ως ένδειξη δικής του αποτυχίας ή αμφισβήτησης του γονεϊκού τους ρόλου αλλά να θυμούνται ότι είναι η περίοδος που κάθε γονιός πρέπει να αντέξει τον απορρίψουν.

Συρραφή – επιμέλεια : Ελένη Παπαμικρουλέα , Ψυχοθεραπεύτρια, Θεραπεύτρια Οικογένειας – Ζεύγους, Κλινική Κοινωνική Λειτουργός MSc , Εμψυχώτρια Ομάδων

Πηγή –Βιβλιογραφία :

Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. , Γραμμή σύνδεσμος(2007). Πώς να μιλήσετε σε ένα παιδί για… Εκδόσεις ΚΟΑΝ

Τσιάντης, Γ. (επιμ.εκδ.) (1994). Βασική Παιδοψυχιατρική. Ερευνητικά και κλινικά κείμενα. Τόμος Α’. Εκδόσεις Καστανιώτη.

Lewis, M. (2002). Child and adolescent psychiatry. A comprehensive textbook. Third Edition. Lippincott Williams & Wilkins.

Rytter, M. & Taylor, E.(2002). Child and adolescent psychiatry. Fourth Edition. Blackwell Publishing Company